Βασικές Πληροφορίες

Γιατί είναι πρόβλημα η σιδηροπενία;

Τι είναι η σιδηροπενική αναιμία;

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ σιδηροπενίας και σιδηροπενικής αναιμίας;

Πόσο συχνή είναι η σιδηροπενία;

Πώς αναγνωρίζονται τα συμπτώματα;

Ποιες είναι οι συνέπειες;

Ποιες είναι οι αιτίες της σιδηροπενίας;

	Απώλεια αίματος Λόγω του αίματος που χάνεται κατά την έμμηνο ρύση (περίοδο), οι προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες χρειάζονται διπλάσιο σίδηρο στη διατροφή τους από τους άνδρες, προκειμένου να αποφύγουν τη σιδηροπενία.²² Οι γυναίκες που έχουν ιδιαίτερα βαριές περιόδους έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν σιδηροπενία και θα πρέπει να το συζητήσουν με έναν επαγγελματία υγείας. Η απώλεια αίματος συμβάλλει, επίσης, στην ανάπτυξη σιδηροπενίας σε ασθενείς με φλεγμονώδη εντερική νόσο (ΦΕΝ), χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια (ΧΚΑ) και χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ).⁶
	Φλεγμονή Η φλεγμονή που σχετίζεται με ορισμένες μακροχρόνιες παθήσεις, όπως η ΦΕΝ, η ΧΚΑ ή η ΧΝΝ, μπορεί να μειώσει την ποσότητα σιδήρου που απορροφάται από το έντερο και, επομένως, να οδηγήσει σε σιδηροπενία.⁶
	Φάρμακα Ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ΧΚΑ ή της ΧΝΝ ενδέχεται να οδηγήσουν σε απώλεια αίματος, να μειώσουν την απορρόφηση σιδήρου ή να αυξήσουν τις απαιτήσεις για σίδηρο.⁶
	Ανάπτυξη Για την ανάπτυξη του σώματος απαιτείται σίδηρος, οπότε στις περιόδους ανάπτυξης αυξάνονται οι ανάγκες για σίδηρο. Αυτές περιλαμβάνουν την εγκυμοσύνη, τη βρεφική ηλικία (παιδιά κάτω των πέντε ετών) και την εφηβεία.²³
	Διατροφή Ο σίδηρος βρίσκεται τόσο σε ζωικά προϊόντα όσο και σε φυτικές τροφές, ωστόσο ο σίδηρος ζωικής προέλευσης απορροφάται καλύτερα από το σώμα.²⁴ Τροφές πλούσιες σε σίδηρο είναι το κόκκινο κρέας (συκώτι, μπριζόλ κτλ.), τα αυγά, τα όσπρια, τα φασόλια, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι.⁸ Οι περιοριστικές διατροφές, είτε από επιλογή (χορτοφαγία ή βιγκανισμός) είτε λόγω χρόνιας νόσου, μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες εμφάνισης σιδηροπενίας.^25,26,27

Πώς γίνεται η διάγνωση της σιδηροπενίας;

Τα συμπτώματα της σιδηροπενίας ποικίλουν και ενδέχεται να μοιάζουν με εκείνα άλλων παθήσεων, κάνοντας τη διάγνωση δυσκολότερη.^6,7 Κατά την επίσκεψη σε έναν επαγγελματία υγείας, είναι σημαντικό να αναφέρετε όλα τα συμπτώματα που αντιμετωπίζετε. Συμβουλευτείτε το Ευρετήριο Συμπτωμάτων για να δείτε εάν αναγνωρίζετε κάποιο.

Μόλις καταγράψει το ιατρικό ιστορικό σας, εάν ο επαγγελματίας υγείας υποπτεύεται τη σιδηροπενία, θα σας ζητήσει να κάνετε αιματολογικές εξετάσεις για να ελέγξει τα ερυθρά αιμοσφαίρια και τα επίπεδα σιδήρου στο σώμα σας.⁷ Πρόκειται για μια απλή διαδικασία, κατά την οποία λαμβάνεται ένα μικρό δείγμα αίματος, συνήθως από το χέρι. Το αίμα θα εξεταστεί από ένα εργαστήριο για πολλά διαφορετικά πράγματα, επιβεβαιώνοντας εάν έχετε σιδηροπενία και, εφόσον έχετε, πόσος σίδηρος σας λείπει. Η ποσότητα σιδήρου που απαιτείται από το σώμα διαφέρει από άτομο σε άτομο, οπότε ο γιατρός σας θα συζητήσει μαζί σας τα αποτελέσματα.¹⁸

Η σιδηροπενία και η σιδηροπενική αναιμία είναι σημαντικό να διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν, καθώς μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο, όχι μόνο στην ποιότητα της ζωής και τη συνολική λειτουργία του σώματος, αλλά και σε χρόνιες παθήσεις.^2,6 Εάν πιστεύετε ότι έχετε σιδηροπενία, απευθυνθείτε στον γιατρό σας. Χρησιμοποιείστε τον οδηγό συζήτησης για τον ασθενή και το Ευρετήριο Συμπτωμάτων για να σας βοηθήσουν να προετοιμαστείτε για την επίσκεψη στον γιατρό σας.

Ποια είναι η θεραπεία της σιδηροπενίας;

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να αντιμετωπιστεί η σιδηροπενία και αυτό εξαρτάται από το επίπεδο έλλειψης και το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς

βιβλιογραφικά στοιχεία

Hassan, Tamer Hasan et al. “Impact of Iron Deficiency Anemia on the Function of the Immune System in Children.” Medicine 95.47 (2016): e5395. PMC.
Peyrin-Biroulet L, et al. Guidelines on the diagnosis and treatment of iron deficiency across indications: a systematic review. Am J Clin Nutr.2015;102(6):1585-94.
Camaschella C. 2015. Iron‐deficiency anemia. N. Engl. J. Med. 372:1832–1843
Beard JL. Iron biology in immune function, muscle metabolism and neuronal functioning. J Nutr. 2001:568-580.
Pinero DJ, Connor JR. Iron in the Brain: An Important Contributor in Normal and Diseased States. Neurosci. 2000;6(6):435-453.
Cappellini MD et al. Iron deficiency across chronic inflammatory conditions: International expert opinion on definition, diagnosis, and management. Am J Hematol. 2017 Oct;92(10):1068-1078.
Auerbach M, Adamson JW. How we diagnose and treat iron deficiency anemia. Am J Hematol. 2016;91(1):31-38.
World Health Organisation. Iron deficiency anaemia. Assessment, prevention and control: A guide for programme managers. 2001. Available at URL: http://www.who.int/nutrition/publications/en/ida_assessment_prevention_control.pdf Last accessed: June 2018.
World Health Organisation. Nutritional anaemias: tools for effective prevention and control. 2017. Available at URL: http://www.who.int/nutrition/publications/micronutrients/anaemias-tools-prevention-control/en/. Last accessed: June 2018.
Fernando B, et al. A guide to diagnosis of iron deficiency and iron deficiency anemia in digestive diseases. World J Gastroenterol. 2009 Oct 7; 15(37): 4638-4643.
Subramaniam G, Girish M. Iron deficiency anemia in children. Indian J Pediatr. 2015 Jun;82(6):558-64. Santos DCC et al. Timing, duration, and severity of iron deficiency in early development and motor outcomes at 9 months. Eur J Clin Nutr. 2018 Mar;72(3):332-341.
World Health Organization. Haemoglobin concentrations for the diagnosis of anaemia and assessment of severity. Vitamin and Mineral Nutrition Information System. Available at URL: http://www.who.int/vmnis/indicators/haemoglobin.pdf. Last accessed: June 2018.
National Heart Lung and Blood Institute. How is Iron Deficiency Anemia Diagnosed. Available at URL: https://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/ida/diagnosis. Last accessed: June 2018.
Elsayed M, et al. Transferrin Saturation: A Body Iron Biomarker. Adv Clin Chem. 2016;75:71-97.
Hercberg S, et al. Iron deficiency in Europe. Public Health Nutr. 2007;4(2b).
World Health Organisation. Worldwide prevalence of anaemia 1993-2005. 2008. Available at URL: http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43894/9789241596657_eng.pdf;jsessionid=9C613E2F4D481EDEB9DE07986AFCE0C7?sequence=1. Last accessed: June 2018.
Thachil J. Iron deficiency: still under-diagnosed? Br J Hosp Med. 2015;76(9):528-532.
Miller JL. Anemia: a common and curable disease. Cold Spring Harb Perspect Med. 2013 Jul; 3(7).
Caramelo L, Mezzacasa A and Kassebaum NJ. Iron Deficiency. Understanding perceptions of sufferers and the general public. EHA 21st Annual Congress, 9-12 June 2016, Copenhagen, Denmark
World Health Organisation. Nutritional anaemias: tools for effective prevention and control. 2017. Available at URL: http://www.who.int/nutrition/publications/micronutrients/anaemias-tools-prevention-control/en/. Last accessed: June 2018.
Zimmermann M, Hurrell R. Nutritional iron deficiency. Lancet. 2007;370:511-520.
Abbaspour N, et al. Review on iron and its importance for human health. J Res Med Sci. 2014;19(2):164-174.
Hurrell R, Egli I. Iron bioavailability and dietary reference values. Am J Clin Nutr. 2010;91:1461-1467.
Hunt JR. Bioavailability of iron, zinc, and other trace minerals from vegetarian diets. Am J Clin Nutr. 2003;78(3).
Waldmann A, et al. Dietary iron intake and iron status of German female vegans: results of the German vegan study. Ann Nutr Metab. 2004;48(2):103-8.
McDonagh T, Macdougall IC. Iron therapy for the treatment of iron deficiency in chronic heart failure: intravenous or oral? Eur J Heart Fail. 2015;17(3):248-62.
Favrat, B, et al. (2014). Evaluation of a single dose of ferric carboxymaltose in fatigued, iron-deficient women--PREFER a randomized, placebo-controlled study. PLoS One 9(4): e94217. eCollection 2014.
Nijrolder I, et al. Diagnoses during follow-up of patients presenting with fatigue in primary care. CMAJ. 2009;181(10):683-7.
Schieffer KM, et al. Association of Iron Deficiency Anemia With Hearing Loss in US Adults. JAMA Otolaryngol Neck Surg. 2017;(800).
Trost LB, et al. The diagnosis and treatment of iron deficiency and its potential relationship to hair loss. J Am Acad Dermatol. 2006;54(5):824-44.
Cashman MW, Sloan SB. Nutrition and nail disease. Clin Dermatol. 2010;28(4):420-5.
Whitfield A, et al. Iron Deficiency Anemia Diagnosed in Female Teenagers. J Family Med Community Health. 2015. 2(7): 1058.
Scully C. ABC of oral health: Mouth ulcers and other causes of orofacial soreness and pain. Bmj. 2000;321(7254):162-165
Barton JC, et al. Pica associated with iron deficiency or depletion: clinical and laboratory correlates in 262 non-pregnant adult outpatients. BMC Blood Disord. 2010;10:9. doi:10.1186/1471-2326-10-9.
Silber MH, et al. Willis-Ekbom Disease Foundation Revised Consensus Statement on the Management of Restless Legs Syndrome. Mayo Clin Proc.2013;88(9):977-986.
Brigham D, Beard J. Iron and thermoregulation: a review. Crit RevFood Sci Nutr. 1996;36(1040-8398):747-763.
Jankowska E, et al. Iron deficiency: an ominous sign in patients with systolic chronic heart failure. Eur Heart J. 2010;31(15):1872-80.
Fallah R, et al. Evaluation Efficacy of Ferrous Sulfate Therapy on Headaches of 5-15 Years Old Iron Deficient Children with Migraine. Iran J Pediatr Hematol Oncol. 2016;6(1):32-7.