Επιλογές θεραπείας για την έλλειψη σιδήρου στη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου
Αν έχετε διαγνωστεί με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, πιθανότατα θα επισκέπτεστε τακτικά τον γιατρό που σας παρακολουθεί, ώστε να ελέγχει την κατάσταση της υγείας σας και την εξέλιξη των συμπτωμάτων σας. Αν νιώθετε κόπωση ή έχετε οποιοδήποτε άλλο σύμπτωμα έλλειψης σιδήρου, όπως χλωμή όψη, τάση για λιποθυμία ή ταχυκαρδία, θα ήταν καλό να κλείσετε ένα ξεχωριστό ραντεβού με τον γιατρό σας ή να του μιλήσετε για τα συμπτώματα αυτά στην επόμενη προγραμματισμένη σας επίσκεψη.
Για να αξιοποιήσετε όσο το δυνατόν καλύτερα την επίσκεψή σας, σκεφτείτε από πριν τις πληροφορίες που ενδέχεται να χρειαστεί ο γιατρός σας για να διαπιστώσει την αιτία των συμπτωμάτων σας. Καλό θα ήταν, επίσης, να προετοιμάσετε τυχόν ερωτήσεις που θα θέλατε να του κάνετε. Για παράδειγμα, μπορεί να είναι χρήσιμο για τον γιατρό σας να γνωρίζει:1,2
- Πώς είναι τα συμπτώματα της ΦΝΕ κατά την τρέχουσα περίοδο
- Τι φάρμακα παίρνετε
- Πόσο καλά κοιμάστε
- Πόσο γυμνάζεστε και
- Εάν υπάρχει κάποια κατάσταση στη ζωή σας αυτή την περίοδο που να σας προκαλεί άγχος
Οι ερωτήσεις που θα ήταν καλό να κάνετε στον γιατρό σας περιλαμβάνουν τις εξής:
- Νιώθω κούραση διαρκώς. Πιστεύετε ότι μπορεί να έχω αναιμία;
- Έχουν ελεγχθεί πρόσφατα τα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης / φερριτίνης μου; Αν ναι, τι έδειξαν τα αποτελέσματα;
- Αν έχω αναιμία, ποια θα ήταν η καταλληλότερη θεραπεία για εμένα;
- Πώς γίνεται να μην εμφανίσω ξανά αναιμία;
Πώς θα ελέγξει ο γιατρός αν έχετε έλλειψη σιδήρου και σιδηροπενική αναιμία;
Αν έχετε ΦΝΕ, πιθανότατα θα κάνετε τακτικά γενικές εξετάσεις αίματος3. Μέσω αυτών των εξετάσεων μπορεί να διαπιστωθεί αν έχετε αναιμία. Μπορεί επίσης, να κάνετε και επιπλέον εξετάσεις αίματος για να διαπιστωθεί εάν έχετε έλλειψη σιδήρου. Αν τα αποτελέσματα δείξουν ότι έχετε έλλειψη σιδήρου ή αναιμία και σας χορηγηθεί θεραπεία, ενδέχεται να διασφαλίζετε να κάνετε τακτικά εξετάσεις αίματος ώστε να διασφαλίζετε ότι τα επίπεδα ερυθρών αιμοσφαιρίων βελτιώνονται.
Η αναιμία εμφανίζεται όταν υπάρχει μειωμένη ποσότητα ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα ή όταν τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης είναι χαμηλά.4 Η αιμοσφαιρίνη μεταφέρει οξυγόνο μέσω του αίματος από τους πνεύμονες στα υπόλοιπα μέρη του σώματος. Ο γιατρός σας μπορεί να ελέγξει εάν έχετε αναιμία με μια γενική εξέταση αίματος. Αυτή η εξέταση θα βοηθήσει τον γιατρό σας να ελέγξει τον αριθμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων και την ποσότητα αιμοσφαιρίνης που υπάρχει στο αίμα σας.5
Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται το επίπεδο αιμοσφαιρίνης που μπορεί να θεωρήσει χαμηλό ο γιατρός σας. Οι οριακές τιμές που καθορίζουν την αναιμία μπορεί να διαφέρουν ανά ομάδα ανθρώπων.
| Φύλο / Ηλικία | Εξέταση αίματος | Κατευθυντήριες τιμές που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο γιατρός σας για να ελέγξει αν έχετε αναιμία* |
|---|---|---|
| Άνδρες > 15 ετών | Ποσότητα αιμοσφαιρίνης που καταδεικνύει ύπαρξη αναιμίας | <13 g/dL6 |
| Γυναίκες > 15 ετών (μη εγκυμονούσες) | Ποσότητα αιμοσφαιρίνης που καταδεικνύει ύπαρξη αναιμίας | <13 g/dL6 |
| Γυναίκες > 15 ετών (εγκυμονούσες) | Ποσότητα αιμοσφαιρίνης που καταδεικνύει ύπαρξη αναιμίας | <13 g/dL6 |
*Οι κατευθυντήριες τιμές και οι μονάδες αυτού του πίνακα παρέχονται μόνο για σκοπούς δικής σας ενημέρωσης καθώς είναι πιθανό ο γιατρός σας να χρησιμοποιεί διαφορετικές κατευθυντήριες τιμές ή μονάδες. Συζητήστε με τον γιατρό σας για την ερμηνεία των αποτελεσμάτων σας.
Ο γιατρός σας μπορεί, επίσης, να ελέγξει εάν έχετε έλλειψη σιδήρου είτε στην πρώτη εξέταση αίματος που θα κάνετε είτε σε κάποια επόμενη εξέταση. Πολλά διαφορετικά αποτελέσματα της εξέτασης αίματος μπορούν να βοηθήσουν τον γιατρό σας να διαπιστώσει εάν έχετε έλλειψη σιδήρου. Αυτά περιλαμβάνουν τα εξής:
- TSAT, ή κορεσμός τρανσφερρίνης, μια εξέταση με την οποία υπολογίζεται η ποσότητα σιδήρου που μεταφέρεται στο σώμα σας7
- Φερριτίνη ορού, η οποία δείχνει την ποσότητα των αποθεμάτων σιδήρου στον οργανισμό σας8
Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται οι τιμές που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο γιατρός σας για να προσδιορίσει εάν έχετε έλλειψη σιδήρου.
| Αποτέλεσμα εξέτασης αίματος | Κατευθυντήριες τιμές που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο γιατρός σας για ελέγξει εάν έχετε αναιμία |
|---|---|
| Φερριτίνη ορού | <30 ng/mL (ασθενείς με ΦΝΕ σε ύφεση) |
| Φερριτίνη | <100 ng/mL (ασθενείς με ενεργή ΦΝΕ) |
| Κορεσμός τρανσφερρίνης (TSAT) | <20% |
Οι κατευθυντήριες τιμές και οι μονάδες που παρέχονται σε αυτόν τον πίνακα προορίζονται μόνο για σκοπούς δικής σας ενημέρωσης και είναι πιθανό ο γιατρός σας να χρησιμοποιεί διαφορετικές κατευθυντήριες τιμές ή μονάδες. Συζητήστε με τον γιατρό σας για την ερμηνεία των αποτελεσμάτων σας.
Με βάση τα αποτελέσματα των αιματολογικών σας εξετάσεων, ο γιατρός σας μπορεί να διαγνώσει αν έχετε έλλειψη σιδήρου ή σιδηροπενική αναιμία. Μπορεί, επίσης, να συζητήσει μαζί σας τις επιλογές θεραπείας που υπάρχουν.
Επιλογές θεραπείας για την έλλειψη σιδήρου στη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου
Μόλις ο γιατρός σας κατανοήσει τα συμπτώματά σας και δει τα αποτελέσματα των εξετάσεων αίματος, θα μπορέσει να επιβεβαιώσει εάν έχετε έλλειψη σιδήρου ή σιδηροπενική αναιμία και να σας συστήσει την καταλληλότερη θεραπεία.
Μια επιλογή θεραπείας μπορεί να είναι η αύξηση της ποσότητας σιδήρου που λαμβάνετε μέσω της διατροφής σας, εντάσσοντας σε αυτή περισσότερες τροφές πλούσιες σε σίδηρο, όπως το κόκκινο κρέας, το συκώτι, τα εμπλουτισμένα δημητριακά και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.9 Κατά τον προγραμματισμό των γευμάτων σας, ο οδηγός αυτός μπορεί να σας βοηθήσει να επιλέγετε τροφές που είναι πλούσιες σε σίδηρο. Μιλήστε στον γιατρό σας αν σχεδιάζετε να αλλάξετε τη διατροφή σας, καθώς ενδέχεται να πρέπει να εξετάσετε το ενδεχόμενο κάποιες τροφές πλούσιες σε σίδηρο να αυξάνουν τα συμπτώματα της ΦΝΕ. Για παράδειγμα, καλύτερα να αποφύγετε ορισμένα είδη φασολιών, οσπρίων και τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες, όπως το μπρόκολο, αν την τρέχουσα περίοδο η ΦΝΕ βρίσκεται σε έξαρση. Ωστόσο, όταν η ΦΝΕ βρίσκεται σε ύφεση θα μπορείτε πιθανότατα να τρώτε πολλές τροφές πλούσιες σε σίδηρο ώστε να διατηρείτε τα αποθέματα σιδήρου σας.
Αν και οι διατροφικές πηγές μπορούν να συμβάλλουν στη διατήρηση καλών επιπέδων σιδήρου, αν έχετε αναιμία μπορεί να χρειαστεί να λάβετε και επιπλέον σίδηρο.
Ορισμένες μορφές θεραπείας ενδέχεται να είναι καταλληλότερες για εσάς από άλλες, αναλόγως με το επίπεδο της έλλειψης σιδήρου που έχετε, με την κατάσταση της ΦΝΕ την εκάστοτε περίοδο και τα άλλα φάρμακα που παίρνετε. Ο γιατρός σας θα μπορέσει να συζητήσει μαζί σας τις επιλογές θεραπείας που είναι διαθέσιμες και να σας συμβουλεύσει για την καταλληλότερη επιλογή θεραπείας με βάση την κατάστασή σας.
Αναλόγως με τη θεραπεία, χρειάζεται διαφορετικό χρονικό διάστημα για να βελτιωθεί η κατάστασή σας. Θα ήταν καλύτερο να σας ενημερώσει ο γιατρός σας για το χρονικό διάστημα στο οποίο μπορείτε να αναμένετε θετικά αποτελέσματα.12 Αν αντιμετωπίζετε προβλήματα με τη θεραπεία σας και εμφανίζετε ανεπιθύμητες ενέργειες ή βλέπετε ότι τα συμπτώματά σας δεν υποχωρούν, συμβουλευθείτε ξανά τον γιατρό σας.
- NIH Senior Health talking to your doctor. Available at: http://nihseniorhealth.gov/talkingwithyourdoctor/planningyourdoctorvisit....
- NHS Choices GP Choice. Available at: http://www.nhs.uk/choiceintheNHS/Yourchoices/GPchoice/Pages/GPappointmen....
- Gasche C, Lomer MCE, Cavill I, Weiss G. Iron, anaemia, and inflammatory bowel diseases. Gut. 2004;53(8):1190-7. doi:10.1136/gut.2003.035758.
- Wood MM, Elwood PC. Symptoms of iron deficiency anaemia: A community survey. Br J Prev Soc Med. 1966;20:117-121.
- Dean L. 1. Blood and the cells it contains. Blood Groups Red Cell Antigens. 2005:1-6.
- Sullivan KM, Mei Z, Grummer-Strawn L, Parvanta I. Haemoglobin adjustments to define anaemia. Trop Med Int Health. 2008;13(10):1267-71. doi:10.1111/j.1365-3156.2008.02143.x.
- Seid MH, Derman RJ, Baker JB, Banach W, Goldberg C, Rogers R. Ferric carboxymaltose injection in the treatment of postpartum iron deficiency anemia: a randomized controlled clinical trial. Am J Obstet Gynecol. 2008;199(4):435.e1-7. doi:10.1016/j.ajog.2008.07.046.
- Suominen P, Punnonen K, Rajamäki a, Irjala K. Serum transferrin receptor and transferrin receptor-ferritin index identify healthy subjects with subclinical iron deficits. Blood. 1998;92(8):2934-9.
- Michael Alleyne, McDonald K. Horne, MDb, and Jeffery L. Miller M. Individualized treatment for iron deficiency anemia in adults. Am J Med. 2008;121(11):943-948. doi:10.1016/j.amjmed.2008.07.012.Individualized.
- Stein J, Hartmann F, Dignass AU. Diagnosis and management of iron deficiency anemia in patients with IBD. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2010;7(11):599-610. doi:10.1038/nrgastro.2010.151.
- Gomollón F, Gisbert JP. Current Management of Iron Deficiency Anemia in Inflammatory Bowel Diseases: A Practical Guide. Drugs. 2013;73(16):1761-70.
- Goddard AF, James MW, McIntyre AS, Scott BB. Guidelines for the management of iron deficiency anaemia. Gut. 2011;60(10):1309-16. doi:10.1136/gut.2010.228874.