Αν έχετε διαγνωστεί με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια, πιθανότατα θα επισκέπτεστε τακτικά τον γιατρό σας, για να ελέγχει την υγεία σας και τα φάρμακα που λαμβάνετε. Αν ωστόσο έχετε συμπτώματα έλλειψης σιδήρου, είναι σημαντικό να τα συζητήσετε μαζί του.
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε εάν έχετε έλλειψη σιδήρου, καθώς αυτό μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στη ζωή και την πρόγνωσή σας. Αν έχετε χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια και έλλειψη σιδήρου, θα έχετε μικρότερη ικανότητα να ασκηθείτε και ενδεχομένως χαμηλότερη ποιότητα ζωής σε σχέση με κάποιον που έχει μόνο χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια.1,2
Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει να ξεκουράζεστε κατά τη διάρκεια της ημέρας και ότι δυσκολεύεστε με ορισμένες δραστηριότητες, όπως η φροντίδα του κήπου ή οι συναντήσεις με την οικογένειά σας.2
Επιπλέον, λόγω της έλλειψης σιδήρου μπορεί να υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να χρειαστείτε μεταμόσχευση καρδιάς σε σχέση με κάποιον χωρίς έλλειψη σιδήρου, ενώ αυξάνεται επίσης και ο κίνδυνος θανάτου.3
Αν θεωρείτε ότι μπορεί να έχετε έλλειψη σιδήρου, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το Ευρετήριο Συμπτωμάτων, το οποίο θα σας βοηθήσει να μάθετε περισσότερα και να κρατήσετε σημειώσεις για την επίσκεψη στον γιατρό σας. Είναι καλό να σκεφτείτε από πριν τι θα πρέπει να γνωρίζει ο γιατρός σας ώστε να κατανοήσει τα συμπτώματά σας και την αιτία τους και να σημειώσετε τυχόν ερωτήσεις που θα θέλατε να του κάνετε.
Για παράδειγμα, ο γιατρός σας μπορεί να θέλει να μάθει τα εξής:
- Λαμβάνετε τακτικά τα φάρμακά σας;
- Ακολουθείτε τις διατροφικές συμβουλές που έχετε λάβει;
- Πόσο συχνά βγαίνετε έξω για περίπατο ή κάνετε γυμναστική;
- Νιώθετε κούραση καθημερινά; - Πέφτετε για να έναν σύντομο ύπνο μέσα στην ημέρα;
Ερωτήσεις που μπορείτε να κάνετε:
- Νιώθω συνεχώς κούραση, μπορεί να έχω αναιμία;
- Λαχανιάζω με το παραμικρό, θα μπορούσα να κάνω κάτι γι’ αυτό;
- Ελέγχθηκε η αιμοσφαιρίνη μου στις τελευταίες εξετάσεις αίματος; Ποια ήταν τα αποτελέσματα;
Η αναιμία εμφανίζεται όταν δεν υπάρχει επαρκής αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα ή όταν τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης είναι χαμηλά.4 Η αιμοσφαιρίνη του αίματος μεταφέρει οξυγόνο από τους πνεύμονες στο υπόλοιπο σώμα. Ο γιατρός σας μπορεί να ελέγξει εάν έχετε ή όχι αναιμία με μια γενική εξέταση αίματος. Η εξέταση αυτή θα βοηθήσει τον γιατρό σας να δει τον αριθμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων και την ποσότητα της αιμοσφαιρίνης στο αίμα σας.5
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται το επίπεδο της αιμοσφαιρίνης που μπορεί να θεωρήσει χαμηλό ο γιατρός σας. Οι οριακές τιμές που καθορίζουν την αναιμία μπορεί να διαφέρουν ανά ομάδα ανθρώπων.
| Φύλο/Ηλικία | Εξέταση αίματος | Κατευθυντήριες τιμές που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο γιατρός σας για να ελέγξει αν έχετε αναιμία* |
|---|---|---|
| Άνδρες > 15 ετών | Ποσότητα αιμοσφαιρίνης που καταδεικνύει ύπαρξη αναιμίας | <13 g/dL6 |
| Γυναίκες > 15 ετών (μη εγκυμονούσες) | Ποσότητα αιμοσφαιρίνης που καταδεικνύει ύπαρξη αναιμίας | <12 g/dL6 |
| Γυναίκες > 15 ετών (εγκυμονούσες) | Ποσότητα αιμοσφαιρίνης που καταδεικνύει ύπαρξη αναιμίας | <11 g/dL6 |
*Οι κατευθυντήριες τιμές και οι μονάδες αυτού του πίνακα παρέχονται μόνο για σκοπούς δικής σας ενημέρωσης καθώς είναι πιθανό ο γιατρός σας να χρησιμοποιεί διαφορετικές κατευθυντήριες τιμές ή μονάδες. Συζητήστε με τον γιατρό σας για την ερμηνεία των αποτελεσμάτων σας.
Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να ελέγξει εάν έχετε έλλειψη σιδήρου είτε στην πρώτη εξέταση αίματος που θα κάνετε είτε σε κάποια επόμενη εξέταση. Πολλά διαφορετικά αποτελέσματα της εξέτασης αίματος μπορούν να βοηθήσουν τον γιατρό σας να διαπιστώσει εάν έχετε ή όχι έλλειψη σιδήρου. Αυτά περιλαμβάνουν τα εξής:
- TSAT, ή κορεσμός τρανσφερρίνης, μια εξέταση με την οποία υπολογίζεται η ποσότητα σιδήρου που μεταφέρεται στο σώμα σας7
- Φερριτίνη ορού*, η οποία δείχνει την ποσότητα των αποθεμάτων σιδήρου στον οργανισμό σας8
- Σίδηρος ορού*, με τον οποίο φαίνεται η συνολική ποσότητα σιδήρου που υπάρχει στον ορό του αίματος7
*Όπου αναφέρεται, ο ορός είναι το υγρό συστατικό του αίματος μετά την αφαίρεση των αιμοσφαιρίων
Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται οι τιμές που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο γιατρός σας για να καθορίσει εάν έχετε χαμηλά επίπεδα σιδήρου.
| Εξέταση αίματος | Συστάσεις για τις τιμές από την Κατευθυντήρια Οδηγία 2016 της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καρδιολογίας (ESC) για την καρδιακή ανεπάρκεια9* |
|---|---|
| Φερριτίνη ορού | <100 µg/L |
| Φερριτίνη | 100-299 µg/L |
| Κορεσμός τρανσφερρίνης (TSAT) | < 20%10 |
*Οι κατευθυντήριες γραμμές και οι μονάδες που παρέχονται σε αυτόν τον πίνακα προορίζονται μόνο για σκοπούς δικής σας ενημέρωσης και είναι πιθανό ο γιατρός σας να χρησιμοποιεί διαφορετικές κατευθυντήριες τιμές ή μονάδες. Συζητήστε με τον γιατρό σας για την ερμηνεία των αποτελεσμάτων σας.
Αν αποδειχθεί ότι έχετε έλλειψη σιδήρου ή σιδηροπενική αναιμία, ο γιατρός σας θα μπορέσει να σας συστήσει τη θεραπεία που είναι καταλληλότερη για εσάς ή να σας συστήσει μια απλή αλλαγή στη διατροφή σας ώστε να περιλαμβάνει περισσότερες τροφές πλούσιες σε σίδηρο.
Η καρδιακή ανεπάρκεια, όταν συνυπάρχει με την έλλειψη σιδήρου, μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, περιορίζοντας την ποιότητα της ζωής σας2 και αυξάνοντας τον κίνδυνο θανάτου.3 Επομένως, είναι σημαντική η αντιμετώπιση της έλλειψης σιδήρου. Η αποτελεσματική θεραπεία μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής σας και να μειώσει τον κίνδυνο να χρειαστείτε νοσηλεία λόγω επιδείνωσης των καρδιακών προβλημάτων σας.11
Η θεραπεία της έλλειψης σιδήρου μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής και να μειώσει τον κίνδυνο νοσηλείας.11
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι αντιμετώπισης της έλλειψης σιδήρου, αναλόγως με την αιτία της και το πόσο χαμηλά είναι τα επίπεδα σιδήρου. Ο γιατρός σας θα αξιολογήσει όλες τις επιλογές και τυχόν φάρμακα που λαμβάνετε ήδη, πριν επιλέξει την καλύτερη θεραπεία για εσάς.
Μια επιλογή είναι η αύξηση της ποσότητας σιδήρου στη διατροφή σας, εντάσσοντας σε αυτή τροφές πλούσιες σε σίδηρο, όπως το κόκκινο κρέας, το συκώτι, τα εμπλουτισμένα δημητριακά και τα φυλλώδη λαχανικά.12 Ωστόσο, η αλλαγή στη διατροφή ενδέχεται είτε να μην είναι αρκετή είτε να μην είναι επαρκώς γρήγορη λύση για να επανέλθουν τα επίπεδα σιδήρου σας.
Συζητήστε με τον γιατρό σας για τις επιλογές θεραπείας και τα συμπτώματά σας, ώστε να αποφασίσετε μαζί ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος επαναφοράς των επιπέδων σιδήρου σας στο φυσιολογικό.
- Jankowska E a, Rozentryt P, Witkowska A, et al. Iron deficiency predicts impaired exercise capacity in patients with systolic chronic heart failure. J Card Fail. 2011;17(11):899-906. doi:10.1016/j.cardfail.2011.08.003.Comín-Colet J, Enjuanes C, González G, et al. Iron deficiency is a key determinant of health-related quality of life in patients with chronic heart failure regardless of anaemia status. Eur J Heart Fail. 2013;15(10):1164-72. doi:10.1093/eurjhf/hft083.
- Comín-Colet J, Enjuanes C, González G, et al. Iron deficiency is a key determinant of health-related quality of life in patients with chronic heart failure regardless of anaemia status. Eur J Heart Fail. 2013;15(10):1164-72. doi:10.1093/eurjhf/hft083.
- Jankowska E a, Rozentryt P, Witkowska A, et al. Iron deficiency: an ominous sign in patients with systolic chronic heart failure. Eur Heart J. 2010;31(15):1872-80. doi:10.1093/eurheartj/ehq158.
- Wood MM, Elwood PC. Symptoms of iron deficiency anaemia: A community survey. Br J Prev Soc Med. 1966;20:117-121.
- Dean L. 1. Blood and the cells it contains. Blood Groups Red Cell Antigens. 2005:1-6. Available at: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK2263/.
- Sullivan KM, Mei Z, Grummer-Strawn L, Parvanta I. Haemoglobin adjustments to define anaemia. Trop Med Int Health. 2008;13(10):1267-71. doi:10.1111/j.1365-3156.2008.02143.x.Suominen P, Punnonen K, Rajamäki a, Irjala K. Serum transferrin receptor and transferrin receptor-ferritin index identify healthy subjects with subclinical iron deficits. Blood. 1998;92(8):2934-9. Available at: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9763580.
- Yip R, Parvanta I, Cogswell M, et al. Recommendations to prevent and control iron deficiency in the United States. Morb Mortal Wkly Rep. 1998;47(RR-3):1-29. Available at: http://scholar.google.com/scholar?hl=en&btnG=Search&q=intitle:Recommenda.... Accessed October 19, 2013.
- Suominen P, Punnonen K, Rajamäki a, Irjala K. Serum transferrin receptor and transferrin receptor-ferritin index identify healthy subjects with subclinical iron deficits. Blood. 1998;92(8):2934-9. Available at: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9763580.
- Ponikowski P et al. 2016 ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure: The Task Force for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure of the European Society of Cardiology (ESC). Developed with the special contribution of the Heart Failure Association (HFA) of the ESC. Eur J Heart Fail. 2016 May 20. doi: 10.1002/ejhf.592. [Epub ahead of print]
- Fishbane S, Pollack S, Feldman HI, Joffe MM. Iron indices in chronic kidney disease in the National Health and Nutritional Examination Survey 1988-2004. Clin J Am Soc Nephrol. 2009;4(1):57-61. doi:10.2215/CJN.01670408.
- Ponikowski P, van Veldhuisen DJ, Comin-Colet J, et al. Beneficial effects of long-term intravenous iron therapy with ferric carboxymaltose in patients with symptomatic heart failure and iron deficiency. Eur Heart J. 2014:657-668. doi:10.1093/eurheartj/ehu385.
- Alleyne M, Horne MK, Miller JL. Individualized treatment for iron-deficiency anemia in adults. Am J Med. 2008;121(11):943-8. doi:10.1016/j.amjmed.2008.07.012.
- Mcdonagh T, Macdougall IC. Iron therapy for the treatment of iron deficiency in chronic heart failure : intravenous or oral ? Iron deficiency : a common co-morbidity in heart failure. Eur J Heart Fail. 2015.