Ο σίδηρος είναι απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για την καθημερινότητά σας, ενώ η σημασία του αυξάνεται ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.1 Η σιδηροπενική αναιμία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει την πιθανότητα το μωρό να γεννηθεί νωρίτερα (πρόωρος τοκετός) ή να έχει μικρότερο βάρος (χαμηλό βάρος γέννησης).1
Πού χρειάζεται ο επιπλέον σίδηρος;
Πλακούντας
Ο πλακούντας είναι ένα νέο όργανο που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το οξυγόνο και τα θρεπτικά συστατικά από το αίμα σας φθάνουν διαμέσου του πλακούντα στον ομφάλιο λώρο και από εκεί μεταφέρονται στο μωρό σας. Αντιστρόφως, τα απόβλητα προϊόντα που παράγει το μωρό σας μεταφέρονται διαμέσου του ομφάλιου λώρου και του πλακούντα, ώστε να αποβληθούν από το σώμα σας.2
Επιπλέον αίμα
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, κυκλοφορεί στο σώμα σας περίπου η διπλάσια ποσότητα αίματος.3
Το αίμα σας συντίθεται από πλάσμα και ερυθρά αιμοσφαίρια. Θα χρειαστεί να αυξήσετε τον αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων και, για το πετύχετε αυτό, θα χρειαστείτε περισσότερο σίδηρο.3 Επιπλέον, ο σίδηρος είναι αναγκαίος για τη σωστή ανάπτυξη και λειτουργία του πλακούντα.4
Πόσο σίδηρο χρειάζομαι;
Η ποσότητα σιδήρου που χρειάζεστε αλλάζει σε κάθε τρίμηνο της εγκυμοσύνης σας. Κατά το πρώτο τρίμηνο, εξασφαλίζετε κάποια ποσότητα σιδήρου από τη διακοπή της περιόδου, αλλά κατά το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο η ανάγκη για σίδηρο αυξάνεται.3
Ουσιαστικά, η διατροφή σας θα πρέπει να περιλαμβάνει μιάμιση φορά περισσότερο σίδηρο από ό,τι πριν την εγκυμοσύνη.5
Το σώμα σας, ευτυχώς, είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να λαμβάνει όσο το δυνατόν περισσότερο σίδηρο από τη διατροφή και η απορρόφηση σιδήρου από τη διατροφή σας αλλάζει μαζί με τις ανάγκες του μωρού σας. Στην 30η εβδομάδα, το σώμα σας απορροφά σχεδόν το 90% του σιδήρου που λαμβάνει μέσω της διατροφής, δηλαδή 3 φορές περισσότερο από ό,τι την 8η εβδομάδα.3
Μπορείτε, επίσης, να βοηθήσετε το σώμα σας με μια διατροφή πλούσια σε σίδηρο. Σημειώστε ότι είναι σημαντικό να ρωτήσετε τον γιατρό ή τη μαία σας για τις καλύτερες τροφές που μπορείτε να καταναλώνετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς υπάρχουν τροφές που πρέπει να αποφεύγονται.6,7
Ωστόσο, ακόμη και με μια διατροφή πλούσια σε σίδηρο και τις εκπληκτικές προσαρμογές του οργανισμού σας, μπορεί να είναι δύσκολο να λάβετε όλο το σίδηρο που χρειάζεστε.3
Έχω αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσω έλλειψη σιδήρου;
Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης έλλειψης σιδήρου ή σιδηροπενικής αναιμίας:
- Εάν είχατε χαμηλά επίπεδα σιδήρου πριν από την εγκυμοσύνη
- Εάν έχετε κάνει και άλλα παιδιά, ιδιαίτερα εάν είναι κοντά σε ηλικία
- Εάν κυοφορείτε από δίδυμα και πάνω8
Ο γιατρός ή η μαία σας θα σας κάνει αιματολογικές εξετάσεις για να ελέγξει εάν έχετε σιδηροπενική αναιμία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τους μιλήσετε αν πιστεύετε ότι μπορεί να έχετε έλλειψη σιδήρου. Μπορείτε να ελέγξετε για συμπτώματα έλλειψης σιδήρου χρησιμοποιώντας το Ευρετήριο Συμπτωμάτων.
Έλλειψη σιδήρου και τοκετός
Εάν έχετε σιδηροπενική αναιμία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να δυσκολευτείτε περισσότερο με την απώλεια αίματος κατά τον τοκετό.8 Μπορεί, επίσης, να έχετε αυξημένη πιθανότητα μεγάλης απώλειας αίματος μετά τον τοκετό, η οποία είναι γνωστή ως αιμορραγία της λοχείας.9
Εάν γεννήσετε με καισαρική τομή, διατρέχετε, επίσης, μεγαλύτερο κίνδυνο απώλειας μεγάλης ποσότητας αίματος στον τοκετό και άρα κίνδυνο εμφάνισης έλλειψης σιδήρου κατά την περίοδο λοχείας, είτε πρόκειται για προαιρετική (προγραμματισμένη) καισαρική είτε για έκτακτη.9 Ωστόσο, εάν γνωρίζετε ότι πρόκειται να γεννήσετε με καισαρική, και ιδιαιτέρως εάν αυτή οφείλεται σε επιπλοκές του πλακούντα, μπορείτε να βοηθήσετε τον οργανισμό σας να αντεπεξέλθει προσλαμβάνοντας επαρκή ποσότητα σιδήρου.
Για να μάθετε περισσότερα σχετικά με τις ανάγκες για σίδηρο μετά τη γέννηση του μωρού σας, επισκεφτείτε την ενότητα σχετικά με τον Σίδηρο για τον τοκετό και τις πρώτες ημέρες.
Ο σίδηρος είναι σημαντικός τόσο για το μωρό σας όσο και για εσάς. Μην ξεχνάτε να φροντίζετε τον εαυτό σας, ώστε να μπορείτε να απολαμβάνετε τη ζωή σας, αλλά και την εμπειρία της εγκυμοσύνης, όσο το δυνατόν περισσότερο.
Λοχεία – Τοκετός
SARAH, 31 ΕΤΩΝ | ΠΡΩΤΟ ΜΩΡΟ | ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΚΑΙΣΑΡΙΚΗ ΤΟΜΗ
Είχα καλή εγκυμοσύνη, χωρίς επιπλοκές. Ένιωθα υπέροχα και άκουγα από τους γύρω μου ότι είχα αποκτήσει τη λεγόμενη «λάμψη της εγκυμοσύνης». Παρόλο που μερικές φορές ένιωθα κουρασμένη, κατάφερα να παραμείνω ενεργή μέχρι τον τοκετό. Οι μαίες ήλεγχαν την αιμοσφαιρίνη μου, η οποία είχε μειωθεί από την έναρξη της εγκυμοσύνης, αλλά δεν παρουσίασα ποτέ αναιμία. Τα πάντα πήγαιναν τόσο καλά ώστε ένιωθα σιγουριά ότι το ίδιο θα γινόταν και στον τοκετό. Αλλά από ό,τι φαίνεται δεν μπορεί κανείς να προβλέψει το μέλλον. Δεν ήθελα να κάνω καισαρική αλλά, όταν τα πράγματα φτάνουν σε αυτό το σημείο, κάνεις το καλύτερο δυνατό και, σε εκείνο το στάδιο, η κατάσταση ήταν εκτός του δικού μου ελέγχου.
Επειδή ένιωθα καλά σε όλη την εγκυμοσύνη μου, πίστευα ότι θα ανέκαμπτα από τον τοκετό και θα αισθανόμουν και πάλι μια χαρά. Όμως, ένιωθα συνεχώς εξαντλημένη και κακοδιάθετη. Ο άντρας μου φρόντιζε το μωρό όσο το δυνατόν περισσότερο, ώστε να μπορώ να ξεκουράζομαι, αλλά δεν κατάφερνα να κοιμηθώ όσο έπρεπε. Στα μαθήματα που κάναμε πριν τον τοκετό, μας είχαν μιλήσει για τη «μελαγχολία της λοχείας» (baby blues), οπότε θεώρησα ότι αυτό έχω και ότι θα περάσει. Ήταν τόσο πολλά αυτά που έπρεπε να διαχειριστώ με ένα νεογέννητο μωρό, που ένιωθα να τα χάνω. Δεν μπορούσα να σκεφτώ καθαρά, ενώ ο συνεχής θηλασμός και η έλλειψη ύπνου με εξαντλούσαν. Ανησυχούσα για το πώς θα αντεπεξέλθω μακροπρόθεσμα. Κατά κάποιον τρόπο, είχα γίνει ένας διαφορετικός άνθρωπος.
Ανέφερα στη μαία μου πώς αισθανόμουν και μου είπε ότι μπορεί να έχω αναιμία λόγω της ποσότητας αίματος που είχα χάσει στον τοκετό και στην καισαρική. Έκανα μερικές εξετάσεις για την αιμοσφαιρίνη και τα επίπεδα σιδήρου και πλέον λαμβάνω αγωγή για σιδηροπενική αναιμία. Προσέχω, επίσης, τη διατροφή μου ώστε να τρώω πολλά θρεπτικά τρόφιμα, πλούσια σε σίδηρο. Νιώθω πλέον ότι η κατάσταση έχει αρχίσει να βελτιώνεται και ότι μπορώ να αρχίσω να απολαμβάνω τις στιγμές με το νεογέννητο μωράκι μου.
- Milman N. Prepartum anaemia: prevention and treatment. Ann Hematol. 2008;87(12):949-59. doi:10.1007/s00277-008-0518-4.
- Desforges M, Sibley CP. Placental nutrient supply and fetal growth. Int J Dev Biol. 2010;54(2-3):377-90. doi:10.1387/ijdb.082765md.
- Bothwell TH. Iron requirements in pregnancy and strategies to meet them. Am J Clin Nutr. 2000;72(Suppl):257S-264S.
- Cetin I, Berti C, Mandò C, Parisi F. Placental iron transport and maternal absorption. Ann Nutr Metab. 2011;59(1):55-8. Available at: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22123640. Accessed February 12, 2014.
- McDermid J, Lönnerdal B. Iron. Adv Nutr. 2012;(1):532-533. doi:10.3945/an.112.002261.Table.
- Hartmann S, Brørs O, Bock J, et al. Exposure to retinoic acids in non-pregnant women following high vitamin A intake with a liver meal. Int J Vitam Nutr Res. 2005;75(3):187-94. Available at: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16028634. Accessed February 7, 2014.
- Evans EC. The FDA recommendations on fish intake during pregnancy. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs. 2002;31(6):715-20. Available at: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12465868. Accessed February 7, 2014.
- Breymann C. Iron deficiency anemia in pregnancy. Expert Rev Obstet Gynecol. 2013;8(6):587-596. doi:10.1586/17474108.2013.842683.
- Briley A, Seed PT, Tydeman G, et al. Reporting errors, incidence and risk factors for postpartum haemorrhage and progression to severe PPH: A prospective observational study. BJOG An Int J Obstet Gynaecol. 2014;121(7):876-888. doi:10.1111/1471-0528.12588.