If you have been feeling fatigued or have any other signs of iron deficiency such as paleness, dizziness or a racing heart, you may want to speak to your doctor. It could be that you are iron deficient but there may be another condition causing your symptoms. To get the most out of your visit it is useful to think about the information that the doctor might need in order to work out what is causing your symptoms. You could also plan the questions that you would like to ask. This section expands on the points that you might want to mention to your doctor.
Testing for iron deficiency
If you are concerned about fatigue or other symptoms, it is important that you find out for certain if iron deficiency is the reason. As well as discussing your symptoms and your medical history, your doctor may want to take a blood sample from you. Different analyses can then be performed on your blood sample. These analyses include a complete blood count to identify if you are anaemic, and other tests that check your iron levels. Different values may be used to define anaemia and iron deficiency depending on your age and gender. Click here to learn more about the tests that might be performed and what the results mean.
How is Iron Deficiency Treated?
You don’t have to accept your fatigue and/or other symptoms and adjust the way that you live; iron deficiency can be treated. Once your doctor has understood your symptoms and looked at the results of your blood tests, he will be able to confirm if you are iron deficient or have iron deficiency anaemia and recommend the best treatment for you. It may take different lengths of time for you to feel better, depending on the treatment. It is best to find out from your doctor when you can expect to notice a positive effect. One treatment option may be to increase the amount of iron in your diet by eating more iron-rich foods like red meat, liver, enriched cereals and leafy greens.1 When planning meals, this guide may help you choose food that is rich in iron.
Your doctor may also decide that you need extra iron given through:
Some treatments may be more suitable for you than others, depending on your level of iron deficiency and any other medical conditions that you may have. Your doctor will be able to discuss the treatment options available with you and advise you on the most suitable treatment option for your condition.3,5 It may take different lengths of time for you to feel better, depending on the treatment. It is best to find out from your doctor when you can expect to notice a positive effect.3,6,7 If you are having problems with your treatment and experiencing side effects, or finding that your symptoms are not improving, go to see your doctor again for advice.
Talking to your doctor
Your doctor will try to understand what is causing your symptoms. You might want to talk to your doctor about:
- How long you have felt fatigued (if applicable) and whether it is better or worse after sleeping or exercise
- Any other symptoms, including when they started, how long they last, anything that makes them better or worse and if they affect your daily life8
- Whether you have been to see another doctor or healthcare specialist or had to stay in hospital recently and if so, what was the cause of your visit8
- What (if any) medications you are on8?
- Whether you have any of the risk factors that make iron deficiency more likely, for example if you are pregnant, have coeliac disease, inflammatory bowel disease, heart disease, kidney disease, cancer, or have had bariatric surgery.
- Whether your symptoms appeared after a certain event or change in your life9
- What your everyday habits are, including whether you smoke or not, how much alcohol you drink and how much exercise you do8
- How extreme your tiredness or fatigue feels and how much it affects your daily life8
What happens next?
Depending on their assessment of your symptoms, your doctor may ask you to adjust your lifestyle and return to them for a follow up visit. Your doctor may also ask you to have a blood test.
Rozmowa z lekarzem
W przypadku uczucia przemęczenia lub innych objawów niedoboru żelaza, takich jak bladość, zawroty głowy lub przyspieszone bicie serca, skonsultuj się z lekarzem. Możliwe, że masz niedobór żelaza, ale Twoje objawy może wywoływać także inna choroba. Aby jak najlepiej wykorzystać wizytę, warto z wyprzedzeniem zastanowić się nad informacjami, których lekarz może potrzebować, aby dowiedzieć się, co wywołuje Twoje objawy. Możesz również przygotować wcześniej pytania, które chcesz zadać. W tym dziale omawiamy szerzej kwestie, o których warto wspomnieć swojemu lekarzowi.
Badanie niedoboru żelaza
Jeśli martwi Cię przemęczenie lub inne objawy, koniecznie ustal dla pewności, czy nie stoi za nimi niedobór żelaza. Oprócz omówienia objawów i historii choroby, lekarz może chcieć pobrać od Ciebie próbkę krwi. Następnie mogą zostać przeprowadzone różne analizy próbki krwi. Analizy te obejmują morfologię krwi w celu stwierdzenia niedokrwistości oraz inne badania, które sprawdzają stężenie żelaza w organizmie. Do określenia niedokrwistości i niedoboru żelaza można stosować różne wartości w zależności od wieku i płci pacjenta. Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej na temat badań, które mogą zostać przeprowadzone i co będą oznaczały ich wyniki.
W jaki sposób leczy się niedobór żelaza?
Nie musisz godzić się na przemęczenie czy inne objawy ani dostosowywać do nich swojego życia; niedobór żelaza można leczyć. Po przeprowadzeniu badania krwi i potwierdzeniu występowania u Ciebie niedoboru żelaza, lekarz zaleci Ci najodpowiedniejszą formę leczenia. Leczenie może obejmować zwiększenie ilości żelaza w diecie poprzez spożywanie większej ilości pokarmów bogatych w żelazo lub przyjmowanie żelaza uzupełniającego w postaci doustnych tabletek żelaza lub żelaza podawanego dożylnie. Ilość czasu, którego potrzebujesz, żeby poczuć się lepiej, może się różnić w zależności od formy leczenia. Najlepiej spytać lekarza o to, kiedy możesz się spodziewać pozytywnych efektów.
Wybieraj jedzenie mądrze
Jeżeli odczuwasz skrajne zmęczenie lub masz jakiekolwiek inne objawy niedoboru żelaza, koniecznie zastanów się, czy Twoja dieta zawiera wystarczającą ilość żelaza. Jedzenie większej liczby produktów spożywczych bogatych w żelazo to prosty sposób na zwiększenie poziomu żelaza i zmniejszenie uczucia przemęczenia. Zazwyczaj odpowiednią ilość żelaza, którego potrzebuje organizm można uzyskać ze zdrowej, zbilansowanej diety. Jednak czasami możesz nie jeść wystarczającej ilości pokarmów bogatych w żelazo nawet przy zdrowej diecie. Dotyczy to w szczególności wegetarian i wegan, którzy są bardziej narażeni na niedobór żelaza lub jeżeli Twoja sytuacja uległa zmianie, np. zaszłaś w ciążę. W tym dziale znajdziesz listę produktów spożywczych bogatych w żelazo oraz listę produktów spożywczych, których należy unikać, aby zwiększyć swój poziom żelaza.
Kiedy Twój lekarz zrozumie Twoje objawy i zapozna się z wynikami badań krwi, będzie mógł potwierdzić, czy cierpisz na niedobór żelaza lub niedokrwistość z niedoboru żelaza i zaleci Ci najodpowiedniejszą formę leczenia. Jedną z form leczenia może być zwiększenie ilości spożywanego z dietą żelaza poprzez wprowadzenie do niej większej ilości produktów spożywczych bogatych w żelazo, jak czerwone mięso, wątroba, wzbogacane płatki śniadaniowe czy liściaste warzywa1. Ten przewodnik może okazać się pomocny przy planowaniu posiłków Wybieraj żywność bogatą w żelazo.
Twój lekarz może także stwierdzić, że potrzeba Ci dodatkowo żelaza podawanego w formie
- Doustnych suplementów zawierających żelazo1, dostępnych bez recepty lub na receptę lub
- żelaza dożylnego2, 3, 4, które należy wstrzykiwać bezpośrednio do krwiobiegu.
Niektóre z form leczenia mogą być dla Ciebie bardziej odpowiednie niż inne w zależności od Twojego poziomu niedoboru żelaza czy innych występujących u Ciebie chorób. Twój lekarz będzie mógł omówić z Tobą dostępne dla Ciebie formy leczenia i zalecić najodpowiedniejszą z nich, biorąc pod uwagę Twój stan zdrowia3, 5.
Ilość czasu, którego potrzebujesz, żeby poczuć się lepiej, może się różnić w zależności od formy leczenia. Najlepiej spytać lekarza o to, kiedy możesz oczekiwać pozytywnych skutków leczenia3, 6, 7. Jeśli napotkasz trudności w trakcie leczenia i wystąpią u Ciebie efekty uboczne lub uznasz, że objawy nie ustępują, udaj się ponownie po radę do swojego lekarza.
- Alleyne M, Horne MK, Miller JL. Individualized treatment for iron-deficiency anemia in adults. Am J Med. 2008;121(11):943-8. doi:10.1016/j.amjmed.2008.07.012.
- Krayenbuehl P-A, Battegay E, Breymann C, Furrer J, Schulthess G. Intravenous iron for the treatment of fatigue in nonanemic, premenopausal women with low serum ferritin concentration. Blood. 2011;118(12):3222-7. doi:10.1182/blood-2011-04-346304.
- Goddard AF, James MW, McIntyre AS, Scott BB. Guidelines for the management of iron deficiency anaemia. Gut. 2011;60(10):1309-16. doi:10.1136/gut.2010.228874.
- Rodgers GM, Becker PS, Blinder M, et al. Cancer- and Chemotherapy- Induced Anemia. J Natl Compr Canc Netw. 2012;10:628-653.
- Stein J, Hartmann F, Dignass AU. Diagnosis and management of iron deficiency anemia in patients with IBD. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2010;7(11):599-610. doi:10.1038/nrgastro.2010.151.
- Auerbach M, Ballard H. Clinical use of intravenous iron: administration, efficacy, and safety. Hematology Am Soc Hematol Educ Program. 2010;2010:338-47. doi:10.1182/asheducation-2010.1.338.
- Seid MH, Derman RJ, Baker JB, Banach W, Goldberg C, Rogers R. Ferric carboxymaltose injection in the treatment of postpartum iron deficiency anemia: a randomized controlled clinical trial. Am J Obstet Gynecol. 2008;199(4):435.e1-7. doi:10.1016/j.ajog.2008.07.046.
- Alleyne M, Horne MK, Miller JL. Individualized treatment for iron-deficiency anemia in adults. Am J Med. 2008;121(11):943-8. doi:10.1016/j.amjmed.2008.07.012.
- Krayenbuehl P-A, Battegay E, Breymann C, Furrer J, Schulthess G. Intravenous iron for the treatment of fatigue in nonanemic, premenopausal women with low serum ferritin concentration. Blood. 2011;118(12):3222-7. doi:10.1182/blood-2011-04-346304.
- Goddard AF, James MW, McIntyre AS, Scott BB. Guidelines for the management of iron deficiency anaemia. Gut. 2011;60(10):1309-16. doi:10.1136/gut.2010.228874.
- Rodgers GM, Becker PS, Blinder M, et al. Cancer- and Chemotherapy- Induced Anemia. J Natl Compr Canc Netw. 2012;10:628-653.
- Stein J, Hartmann F, Dignass AU. Diagnosis and management of iron deficiency anemia in patients with IBD. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2010;7(11):599-610. doi:10.1038/nrgastro.2010.151.
- Auerbach M, Ballard H. Clinical use of intravenous iron: administration, efficacy, and safety. Hematology Am Soc Hematol Educ Program. 2010;2010:338-47. doi:10.1182/asheducation-2010.1.338.
- Seid MH, Derman RJ, Baker JB, Banach W, Goldberg C, Rogers R. Ferric carboxymaltose injection in the treatment of postpartum iron deficiency anemia: a randomized controlled clinical trial. Am J Obstet Gynecol. 2008;199(4):435.e1-7. doi:10.1016/j.ajog.2008.07.046.