Czas leci bardzo szybko
Każdy etap życia Twojego dziecka niesie ze sobą różne radości i wyzwania. Najpierw liczysz na to, że pośpią jeszcze choć trochę dłużej, a potem cieszysz się, kiedy wstają – i to jeszcze przed obiadem! Nastoletnie lata są pełne zmian, gdy umysły i ciała Twoich dzieci przygotowują się do dorosłości. Zarówno chłopcy, jak i dziewczęta przechodzą kolejny okres przyspieszonego wzrostu, podczas gdy dziewczęta muszą sobie również radzić z rozpoczęciem miesiączki. Rosnąca świadomość wizerunku ciała może prowadzić do niepokoju i diety lub zwiększonego wysiłku fizycznego. Do tego wzrostu i zachodzących zmian potrzeba żelaza – potrzeba go tyle, aby mogły się też uczyć i efektywnie przyswajać wiedzę.
Aby dowiedzieć się więcej na temat tego, jak kluczową rolę odgrywa żelazo w naszych ciałach, odwiedź dział Dlaczego żelazo jest tak ważne dla Twojego zdrowia.
Dziewczyny potrzebują najwięcej żelaza
W miarę, jak ich organizmy rosną i potrzebują coraz więcej żelaza, dziewczęta zaczynają regularnie tracić żelazo wraz z miesiączką. Po gwałtownym wzroście chłopcy są w stanie odbudować swoje zapasy żelaza, jednak dziewczęta nie mają takiej szansy1. Ilość krwi utraconej podczas miesiączki jest różna u poszczególnych dziewcząt i stanowi główny czynnik wpływający na ilość żelaza potrzebnego Twojej córce2.
W miarę, jak ich ciała się zmieniają, nastolatki rozwijają coraz większą świadomość wizerunku ciała. W tym samym czasie zaczynają bardziej kontrolować swoją dietę i ilość wykonywanych ćwiczeń. Poddawanie się dietom w okresie zwiększonego zapotrzebowania na żelazo może mieć znaczący wpływ na zapasy żelaza. Dziewczęta, które starają się zrzucić wagę w ostatnim roku są 3 razy bardziej narażone na niedokrwistość z niedoboru żelaza niż te, które tego nie robią2.
Żelazo i rosnący chłopcy
Może Ci się wydawać, że nie musisz martwić się o swojego syna, kiedy opróżnia lodówkę, jednak to, co je jest ważne przy wspieraniu jego gwałtownego wzrostu. Nie chodzi jedynie o tempo, w jakim Twój syn wyrasta ze swoich ubrań, ale też o zwiększenie ilości krwi przepływającej przez jego ciało3, 4.
Chłopcy również znajdują się pod zwiększoną presją niż kiedykolwiek wcześniej, aby dopasować się do fizycznego ideału, więc pamiętaj, że jeśli Twój syn zaczął stosować dietę, może nie otrzymywać tyle żelaza, ile potrzebuje.
Żelazo i dieta
Rosnąca liczba osób z nadwagą i otyłością to bardzo popularny temat i dotyczy to również nastolatków. Dziś nie tylko więcej dzieci niż kiedykolwiek wcześniej cierpi na nadwagę, ale też są one cięższe niż kiedyś5. Jednak większa ilość spożywanego przez te dzieci jedzenia nie uchroni ich przed niedoborem żelaza. Wręcz przeciwnie – otyłe nastolatki są dwa razy bardziej narażone na niedobór żelaza niż nastolatki o prawidłowej masie ciała5.
Dziewczęta są szczególnie narażone na niedobór żelaza, jeśli mają nadwagę, ponieważ rosną szybciej i dojrzewają wcześniej niż dziewczęta o prawidłowej wadze. To sprawia, że jeszcze trudniej jest im pozyskiwać wystarczającą ilość żelaza, która zaspokoi ich potrzeby5. Nastolatki lubią sprawować kontrolę – również nad tym, co jedzą. Niezależnie od tego, czy starają się schudnąć, najadają się niezdrowym jedzeniem czy podejmują decyzje dotyczące stylu życia, wybory dotyczące diety mogą mieć wpływ na to, czy nastolatki otrzymują taką ilość żelaza, jakiej potrzebują. Mięso jest ważnym źródłem żelaza, a wegetarianie muszą uważać, aby pozyskiwać dużo żelaza ze źródeł innych niż mięsnych. Żelazo pochodzenia roślinnego jest jednak gorzej wchłaniane od żelaza pochodzenia zwierzęcego, więc to ważne, aby jeść różnorodne produkty spożywcze bogate w żelazo w towarzystwie produktów wspomagających jego wchłanianie6.
Żelazo do nauki
Żelazo potrzebne jest w okresie dojrzewania do wzrostu i do uzupełniania strat spowodowanych przez miesiączki, ale też do nauki7. Dzieci cierpiące na niedobór żelaza są dwa razy bardziej narażone osiąganie gorszych wyników z matematyki od dzieci, u których poziom żelaza pozostaje w normie8. Można jednak temu zaradzić. Pewne badanie wykazało, że suplementacja żelaza u nastoletnich dziewcząt, u których wcześniej zdiagnozowano niskie zasoby żelaza przyniosła efekt w postaci poprawy pamięci i poprawy językowych umiejętności9.
Lata młodzieńcze są pełne egzaminów, które mają wpływ na przyszłość nastolatków. Zapewnienie zdrowej diety i wystarczającej ilości żelaza może pomóc im w realizacji ich potencjału akademickiego.
Żelazo dla sportowców
Zaangażowanie dzieci w sport jest świetnym sposobem na to, aby były sprawne i nie nudziły się, a także pomaga im znajdować nowych przyjaciół i zużywać całą swoją energię. Kiedy jednak wchodzą w okres dojrzewania, intensywne ćwiczenia mogą wpłynąć na poziom żelaza w organizmie. Twój nastolatek potrzebuje wystarczającej ilości żelaza, aby być w pełni swoich sił. Niedobór żelaza zmniejsza ilość tlenu dostarczanego organizmowi w trakcie ćwiczeń, zmniejszając w ten sposób ilość ćwiczeń, jaką możesz wykonać10.
Wspieranie nastolatków
Nastolatkowie są bardziej narażeni na brak wystarczającej ilości żelaza w momencie, gdy naprawdę go potrzebują. Aby dowiedzieć się więcej na temat produktów bogatych w żelazo, odwiedź dział Wybieraj jedzenie mądrze, gdzie znajdziesz także wskazówki dotyczące najlepszych sposobów na efektywne wchłanianie żelaza. Jeśli obawiasz się, że poziom żelaza w organizmie Twojego dziecka jest niski, skorzystaj z Wyszukiwarki objawów, aby wykryć objawy i sygnały świadczące o niedoborze żelaza. Przekonaj je również, aby powiedziało Ci, jeżeli będzie się czuć szczególnie zmęczone lub będzie mieć problemy z koncentracją w szkole. Jeśli często narzeka, że jest wyczerpane, zachęć je do wypełnienia naszego Kwestionariusza dotyczącego przemęczenia. To da mu lub Tobie dobry punkt startowy do rozmowy z lekarzem. Bez względu na to, czy Twój nastolatek gra we wszystkich drużynach szkolnych, został wegetarianinem lub po prostu ma chwiejne nastroje, nie zapominaj o tym, że potrzebuje on dwa razy więcej żelaza pozyskiwanego z diety niż przed okresem dojrzewania, żeby sobie ze wszystkim poradzić3.
- Hord J.Anemia and coagulation disorders in adolescents. Adolesc Med. 1999;10(3):359-367.
- Hercberg S, Preziosi P, Galan P. Iron deficiency in Europe. Public Health Nutr. 2007;4(2b). doi:10.1079/PHN2001139.
- Beard JL.Iron Requirements in Adolescent Females. J Nutr. 2000;130:440S-442S.
- Crichton R, Danielson B, Geisser P. Iron therapy with special emphasis on intravenous administration. 4th ed. UNI-MED SCIENCE; 2008.
- Nead KG. Overweight Children and Adolescents: A Risk Group for Iron Deficiency. Pediatrics. 2004;114(1):104-108. doi:10.1542/peds.114.1.104.
- Hurrell R, Egli I. Iron bioavailability and dietary reference values. Am J Clin Nutr. 2010;91:1461-1467. doi:10.3945/ajcn.2010.28674F.Am.
- Ferrari M, Mistura L, Patterson E, et al. Evaluation of iron status in European adolescents through biochemical iron indicators: the HELENA Study. Eur J Clin Nutr. 2011;65(3):340-9. doi:10.1038/ejcn.2010.279.
- Halterman J, Kaczorowski J.Iron deficiency and cognitive achievement among school-aged children and adolescents in the United States. Pediatrics. 2001;107(6):1381-1383. Available at: http://pediatrics.aappublications.org/content/107/6/1381.short. Accessed February 12, 2014.
- Bruner AB, Joffe A, Duggan AK, Casella JF, Brandt J. Randomised study of cognitive effects of iron supplementation in non-anaemic iron-deficient adolescent girls. Lancet. 1996;348(9033):992-6. Available at: http://www.thelancet.com/journals/a/article/PIIS0140-6736%2896%2902341-0/fulltext. Accessed January 6, 2014.
- Haas JD, Brownlie T. Iron deficiency and reduced work capacity: a critical review of the research to determine a causal relationship. J Nutr. 2001;131(2S-2):676S-688S; discussion 688S-690S. Available at: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11160598. Accessed August 26, 2015.