Gebeliğiniz boyunca bebeğinizin ihtiyaç duyduğu her şeyi karşıladınız, diğer bir deyişle büyüyebileceği sıcak ve rahat bir ortam sağlayıp istediği tüm besinleri verdiniz. Gebelik döneminde hem siz hem de bebeğiniz için gereken demir, gebelikten sonra da bebeğinizin sağlıklı bir şekilde gelişmesi için önemini korumaya devam ediyor.
Bebeğinizin demir seviyesinin düşük olması ihtimalini artıran veya bebekte demir eksikliği anemisi oluşabileceğini gösteren bazı unsurlar şu şekilde sıralanabilir:
- Gebelik sürecinde anne adayında demir eksikliği görülmesi
- Gebelik sürecinde anne adayının sigara içmesi
- Anne adayının diyabet olması
- Bebeğin prematüre doğması
- Bebeğe dört ila altı aydan uzun süre yalnızca anne sütü verilmesi1
Demir ve ilk altı ay
Bebeğiniz, gebeliğinizin son çeyreğinde, doğduktan sonra büyürken kullanmak için demir depolar.
Anne sütünde çok fazla demir bulunmadığından2 ve bebeğinizin bağırsakları gıdalardaki demiri emmeye hazır olmadığından3 dolayı bu depolar hayati önem taşır. Bebeğiniz, dört ila altı ay sonra depoladığı tüm demiri kullanmış olur, bu sebeple yediklerinden demir almaya başlaması gerekir.4
Bebeğiniz erken doğduysa, doğum sonrası kullanacağı demiri depolamak için fırsat bulamamış olabilir.4 Siz de gebeliğinizin son çeyreğinde demir eksikliği yaşadıysanız, özellikle emzirme döneminde bebeğiniz için en uygun gıda takviyesini doktorunuza danışabilirsiniz.
Büyüme için demir
Birinci yaşına kadar hızla büyüyen bebeğinizin babasından çok daha fazla demir tüketmesi gerekir.
Yaş | Günlük demir ihtiyacı |
---|---|
6-12 ay | 11 mg |
1-3 yaş | 7 mg |
Yetişkin, gebe olmayan kadın | 18 mg (regl sebebiyle) |
Yetişkin, erkek | 8 mg |
Tablo: Bir yetişkine kıyasla bebeğinizin demir ihtiyacı4
Zamanında doğan ve anne sütüyle beslenen bebeklere dördüncü aydan itibaren her gün, kilo başına 1 mg demir takviyesi vermeniz önerilir. Bebekler yeterli miktarda demir yönünden zengin gıda tüketmeye başlayıncaya kadar bu takviyeye devam edilir.5
Tahıl ürünleri başta olmak üzere bebekler için üretilen birçok gıdada takviye bulunmaktadır.
Bununla birlikte bebeğinize kırmızı et gibi demir yönünden zengin doğal besinler vermeniz de önerilir.
Et, yalnızca mükemmel bir demir kaynağı değil, aynı zamanda vitaminler ve çinko gibi diğer besin maddeleri açısından da zengindir.6 Yapılan bir çalışma, Birleşik Krallık’ta etle beslenen çocukların fiziksel becerilerinin et tüketmeyen çocuklara kıyasla daha fazla geliştiğini göstermiştir.6
Öğrenme ve davranış gelişimi için demir
Bebeğiniz sadece kıyafetlerine sığamayacak kadar büyümekle kalmıyor, beyni de inanılmaz bir hızla büyüyüp gelişiyor.
Sizi tanımaya, size gülümsemeye, yuvarlanmaya ve ağzına yemek (ve tabii ki başka başka nesneler) sokmayı öğreniyor.
Bebeğinizin bu tür şeyler öğrenmesi, beyninin geliştiğini gösteriyor. Hatta beyni o kadar büyüyor ki bebeğiniz bir yaşına bastığında beyni iki katına, iki yaşına bastığında ise neredeyse bir yetişkin beyni boyutuna ulaşıyor.3
Beyin büyürken demir eksikliğinin ortaya çıkması; el-göz koordinasyonu, sosyal ve duygusal beceriler ve IQ dahil çocuğunuzun gelişimini birçok açıdan etkileyebilir.7 Demir seviyesinin düşük olması, bebeğinizin sizi tanımaya veya sesinizi yabancılardan ayırmaya başlayacağı zamanı da belirleyebilir.3
Demir eksikliğinin bazı etkileri, çocuğunuzun demir seviyesini normal düzeye çektiğinizde ortadan kalkar.
Ancak bazı etkiler uzun sürebilir.7 Çocuğunuzun bugün itibariyle yeterince demir almasını sağlayıp yeni bir şeyler öğrenmesi için fırsat yaratırsanız, hayata en iyi şekilde başlamasını sağlarsınız.
Çocukların hızlı büyüdükleri dönemde demir almaları şarttır.
Okul döneminde ve gençlik yıllarının getirdiği değişimlerde de önemini korumaya devam eden demir hakkında daha fazla bilgi edinin.
Öte yandan, çok fazla demir bebeğiniz için zararlı olabilir. Bu sebeple bebeğinize gıda takviyesi vermeden önce doktorunuzla konuşmayı ihmal etmeyin.
- Rao R, Georgieff MK. Iron in fetal and neonatal nutrition. Semin fetal neonatal med. 2007;12(1):54-63. Doi:10.1016/j.siny.2006.10.007.
- Ziegler EE, Nelson SE, Jeter JM. Iron supplementation of breastfed infants. Nutr rev. 2011;69 suppl 1:s71-7. Doi:10.1111/j.1753-4887.2011.00438.x.
- Radlowski EC, Johnson RW. Perinatal iron deficiency and neurocognitive development. Front hum neurosci. 2013;7:1-11. Available at: http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=3779843&tool=pmcentrez&rendertype=abstract. Accessed september 30, 2013.
- Baker RD, Greer FR. Diagnosis and prevention of iron deficiency and iron-deficiency anemia in infants and young children (0-3 years of age). Pediatrics. 2010;126(5):1040-50. doi:10.1542/peds.2010-2576.
- McDermid J, Lönnerdal B. Iron. Adv Nutr. 2012;(1):532-533. doi:10.3945/an.112.002261.Table
- Hambidge KM, Sheng X, Mazariegos M, et al. Evaluation of meat as a first complementary food for breastfed infants: impact on iron intake. Nutr Rev. 2011;69 Suppl 1:S57-63. doi:10.1111/j.1753-4887.2011.00434.x.
- Lozoff B, Beard J, Connor J, Felt B, Georgieff M. Long-lasting Neural and Behavioral effects of iron deficiency in infancy. Nutr Rev. 2006;64:S34-S91.