Kronik kalp yetmezliği teşhisi aldıysanız, doktorunuz, hem kendinizi nasıl hissettiğinizi görmek hem de ilaçlarınızı kontrol etmek için sizi düzenli aralıklarla kontrole çağıracaktır.
Ancak demir eksikliği semptomlarınız varsa bu semptomları doktorunuza söylemeniz gerekir.
Demir eksikliği hem hayatınızı hem de hastalığınızın seyrini etkileyebileceği için demir eksikliğiniz olup olmadığını öğrenmeniz önemlidir.
Hem kronik kalp yetmezliğiniz hem de demir eksikliğiniz varsa, sadece kronik kalp yetmezliği olan bir kişiye kıyasla daha az egzersiz yapabilirsiniz ve yaşam kaliteniz daha düşük olur.1,2
Diğer bir deyişle gün içinde dinlenmeniz gerekebilir. Ayrıca bahçeyle ilgilenirken veya ailenizle zaman geçirirken zorlanabilirsiniz.2
Demir eksikliği olan hastaların kalp nakli ihtiyacı, demir eksikliği olmayan hastalara kıyasla daha yüksek olup, ölüm riski de daha fazladır.3
Demir eksikliğiniz olabileceğini düşünüyorsanız konu hakkında daha fazla bilgi edinmek ve doktorunuza soracağınız soruları hazırlamak için Semptom Tarayıcısını kullanabilirsiniz.
Doktorunuzun semptomlarınızı ve bu semptomların nedenini anlamak için size neler sorabileceğini önceden düşünmek ve aklınızdaki soruları not almak faydalı olabilir.
Örneğin doktorunuz size şu soruları sorabilir:
- İlaçlarınızı düzenli alıyor musunuz?
- Size tavsiye edilen beslenme düzenini uyguluyor musunuz?
- Ne sıklıkla yürüyüş veya egzersiz yapıyorsunuz?
- Kendinizi her gün halsiz hissediyor musunuz? Her gün şekerleme yapıyor musunuz?
Siz de şu soruları sorabilirsiniz:
- Sürekli halsizim, anemik olabilir miyim?
- En basit işleri yaparken bile nefessiz kalıyorum, bu konuda yapabileceğim bir şey var mı?
- Yapılan son kan testinde hemoglobin düzeyime bakıldı mı? Sonuçlar nasıldı?
Kanınızda yeterli alyuvar olmadığında veya hemoglobin seviyeniz düştüğünde anemi ortaya çıkar.4 Hemoglobin, kandaki oksijeni akciğerlerden alarak vücudun diğer bölümlerine taşır.
Doktorunuz Tam Kan Sayımı yaparak anemik olup olmadığınızı kontrol edebilir.
Yapılan testler doktorunuzun kandaki alyuvar sayısını ve hemoglobin miktarını görmesine yardımcı olur.5
Aşağıdaki tablo, doktorunuzun “düşük” olarak nitelendirebileceği hemoglobin seviyesini göstermektedir.
Anemiyle ilgili eşik değerler, gruplar arasında farklılık gösterebilir.
| Cinsiyet/Yaş | Kan Testi | Anemi Değerlendirmesinde Kullanılabilecek Rehber Değerler* |
|---|---|---|
| Erkek > 15 yaş | Anemi gösteren hemoglobin değeri | <13 g/dL6 |
| Kadın > 15 yaş (gebelik yok) | Anemi gösteren hemoglobin değeri | <12 g/dL6 |
| Kadın > 15 yaş (gebe) | Anemi gösteren hemoglobin değeri | <11 g/dL6 |
*Bu tabloda verilen rehber değerler ve birimler yalnızca referans niteliğindedir. Doktorunuz farklı rehber değerler veya birimler kullanabilir.
Sonuçlarınızın ne anlama geldiğini doktorunuzla görüşün.
Doktorunuz ilk kan testinde veya daha sonra yapılan testlerde demir eksikliğinize bakabilir.
Birkaç farklı kan testi sonucu, doktorunuzun demir eksikliği teşhisi koymasına yardımcı olabilir.
Örneğin:
Vücudunuzda dolaşan demir miktarını ölçen
- TSAT veya diğer adıyla transferrin satürasyonu7
- Vücudunuzdaki demir depolarının doluluğunu gösteren serum ferritin bu amaçla kullanılabilir8
- Kanınızın serumunda bulunan toplam demir miktarını gösteren serum* demir7
* Kan hücreleri kandan ayrıldıktan sonra geriye kalan sıvıya serum adı verilir
Doktorunuz, aşağıdaki tabloda verilen değerleri, demir seviyenizin düşük olup olmadığını kontrol ederken kullanabilir.
| Kan Testi | 2016 ESC (Avrupa Kardiyoloji Derneği) Kalp Yetmezliği Kılavuzu’nda tavsiye edilen değerler9* |
|---|---|
| Serum Ferritin | <100 µg/L |
| Ferritin | 100-299 µg/L |
| Transferrin Satürasyonu (TSAT) | < %2010 |
*Bu tabloda verilen rehber değerler ve birimler yalnızca referans niteliğindedir. Doktorunuz farklı rehber değerler veya birimler kullanabilir.
Sonuçlarınızın ne anlama geldiğini doktorunuzla görüşün.
Demir eksikliğiniz veya demir eksikliği aneminiz varsa sizin için en uygun tedaviyi doktorunuz belirleyecektir.
Doktorunuz, demir yönünden zengin gıdalar tüketmenizi veya reçetesiz demir takviyesi almanızı önerebileceği gibi oral yolla ya da damardan alınan demir ilaçları da reçete edebilir. Demir eksikliğiyle nasıl başa çıkacağınıza dair daha fazla bilgi almak için Tedavi Seçeneklerine tıklayın.
Kronik kalp yetmezliğine eşlik eden demir eksikliği, yaşam kalitesinin düşmesi2 ve ölüm riskinin artması gibi ciddi sonuçlar doğurabilir.3 Bu sebeple demir eksikliğinin tedavi edilmesi gerekir.
Etkili bir tedavi, yaşam kalitenizi artıracağı gibi kalp sorunlarının kötüleşmesine bağlı olarak hastaneye yatma riskini de azaltır.11
Demir eksikliğinin tedavi edilmesi, yaşam kalitenizi artırırken11 hastaneye yatma riskini de azaltır.11
Demir eksikliğinin altında yatan nedene ve demir seviyelerinize bağlı olarak birçok farklı tedavi uygulanabilir.
Doktorunuz sizin için en uygun tedaviyi belirlerken tüm seçenekleri değerlendirip kullandığınız ilaçları göz önünde bulunduracaktır.
Tedavi seçeneklerinden biri kırmızı et, karaciğer, besin değerleri zenginleştirilmiş tahıl ürünleri ve yapraklı sebzeler gibi demir içeriği zengin besinleri daha fazla tüketmektir.12 Ancak beslenme düzenindeki bu değişiklik demir seviyenizi yükseltmek için yeterli olmayabilir veya yeterince hızlı bir çözüm sunmayabilir.
Diğer seçenekler şu şekilde sıralanabilir:
- Oral yolla alınan reçeteli veya reçetesiz demir takviyeleri12
- Damardan verilen demir takviyesi, diğer bir deyişle demirin doğrudan kan dolaşımına enjekte edilmesi13
Oral yolla alınan demir hapları yaygın bir şekilde kullanılsa da kabızlık, bulantı ve mide yanması gibi yan etkilere sebep olmaktadır.
Demir eksikliği için oral yolla demir takviyesi alma ya da demir iğnesi olma tedavilerinden hangisinin uygulanacağı durumunuza bağlıdır.
Oral yolla alınan demir takviyelerinin kullanımı oldukça yaygın olmakla birlikte, bu takviyelerin etkili olmaması, kullanılamayacak olması ya da demir ihtiyacının daha hızlı giderilmesi gerekmesi gibi durumlarda doktorunuz demir iğnesi kullanımını tavsiye edebilir.
Kronik kalp yetmezliğiniz varsa oral yolla alınan demir takviyelerinin etkili olmaması, kullanılamayacak olması ya da demir ihtiyacının daha hızlı giderilmesi gerekmesi gibi durumlarda doktorunuz demir iğnesi kullanımını tavsiye edebilir.
Doktorunuzla tedavi seçeneklerini ve semptomlarınızı görüşüp demir seviyenizi yükseltmek için size en uygun seçeneği belirleyebilirsiniz.
- Jankowska E a, Rozentryt P, Witkowska A, et al. Iron deficiency predicts impaired exercise capacity in patients with systolic chronic heart failure. J Card Fail. 2011;17(11):899-906. doi:10.1016/j.cardfail.2011.08.003.Comín-Colet J, Enjuanes C, González G, et al. Iron deficiency is a key determinant of health-related quality of life in patients with chronic heart failure regardless of anaemia status. Eur J Heart Fail. 2013;15(10):1164-72. doi:10.1093/eurjhf/hft083.
- Comín-Colet J, Enjuanes C, González G, et al. Iron deficiency is a key determinant of health-related quality of life in patients with chronic heart failure regardless of anaemia status. Eur J Heart Fail. 2013;15(10):1164-72. doi:10.1093/eurjhf/hft083.
- Jankowska E a, Rozentryt P, Witkowska A, et al. Iron deficiency: an ominous sign in patients with systolic chronic heart failure. Eur Heart J. 2010;31(15):1872-80. doi:10.1093/eurheartj/ehq158.
- Wood MM, Elwood PC. Symptoms of iron deficiency anaemia: A community survey. Br J Prev Soc Med. 1966;20:117-121.
- Dean L. 1. Blood and the cells it contains. Blood Groups Red Cell Antigens. 2005:1-6. Available at: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK2263/.
- Sullivan KM, Mei Z, Grummer-Strawn L, Parvanta I. Haemoglobin adjustments to define anaemia. Trop Med Int Health. 2008;13(10):1267-71. doi:10.1111/j.1365-3156.2008.02143.x.Suominen P, Punnonen K, Rajamäki a, Irjala K. Serum transferrin receptor and transferrin receptor-ferritin index identify healthy subjects with subclinical iron deficits. Blood. 1998;92(8):2934-9. Available at: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9763580.
- Yip R, Parvanta I, Cogswell M, et al. Recommendations to prevent and control iron deficiency in the United States. Morb Mortal Wkly Rep. 1998;47(RR-3):1-29. Available at: http://scholar.google.com/scholar?hl=en&btnG=Search&q=intitle:Recommenda.... Accessed October 19, 2013.
- Suominen P, Punnonen K, Rajamäki a, Irjala K. Serum transferrin receptor and transferrin receptor-ferritin index identify healthy subjects with subclinical iron deficits. Blood. 1998;92(8):2934-9. Available at: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9763580.
- Ponikowski P et al. 2016 ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure: The Task Force for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure of the European Society of Cardiology (ESC). Developed with the special contribution of the Heart Failure Association (HFA) of the ESC. Eur J Heart Fail. 2016 May 20. doi: 10.1002/ejhf.592. [Epub ahead of print]
- Fishbane S, Pollack S, Feldman HI, Joffe MM. Iron indices in chronic kidney disease in the National Health and Nutritional Examination Survey 1988-2004. Clin J Am Soc Nephrol. 2009;4(1):57-61. doi:10.2215/CJN.01670408.
- Ponikowski P, van Veldhuisen DJ, Comin-Colet J, et al. Beneficial effects of long-term intravenous iron therapy with ferric carboxymaltose in patients with symptomatic heart failure and iron deficiency. Eur Heart J. 2014:657-668. doi:10.1093/eurheartj/ehu385.
- Alleyne M, Horne MK, Miller JL. Individualized treatment for iron-deficiency anemia in adults. Am J Med. 2008;121(11):943-8. doi:10.1016/j.amjmed.2008.07.012.
- Mcdonagh T, Macdougall IC. Iron therapy for the treatment of iron deficiency in chronic heart failure : intravenous or oral ? Iron deficiency : a common co-morbidity in heart failure. Eur J Heart Fail. 2015.